Yükseköğretim Kurulu Başkanı Prof. Dr. M. A. Yekta Saraç, 10 Ocak 2019 tarihinde gerçekleştirilen Üniversitelerarası Kurul (ÜAK) toplantısında bilim dünyası için çok önemli ve bütün dünyanın gündeminde olan "Açık Bilim ve Açık Erişim" konusunda, YOK bünyesinde yürütülen çalışmalar hakkında açıklamalarda bulunmuş ve bu konudaki gelişmeler ulusal basında da yer almıştır.
Bu kapsamda içerisinde rektörler, ilgili öğretim üyeleri, TÜBİTAK temsilcisi, kütüphane ve dokümantasyon alanında yetkin çalışmacıların yer aldığı "Açık Bilim ve Açık Erişim Çalışma Grubu" kurulmuştur. Çalışma Grubu, 25.12.2018 tarihinde gerçekleştirdiği ilk toplantısında; ülkemizdeki bütün üniversitelerde uluslararası standartlarda "Açık Akademik Arşiv Sistemi" kurulması, üniversite arşivlerinin "Avrupa Açık Erişim Altyapısı (OpenAIRE)" ile bütünleşmesinin sağlanması, "Akademisyenlerin Araştırmacı Numaraları (ORC-ID veya benzeri)" kullanımına özen gösterilmesi konularını gündemine almıştır.
Açık bilim ve açık erişim konusunda YÖK tarafından atılacak somut adımlar arasında:
1- Üniversitelerde açık bilim ve açık erişim çalışmalardan sorumlu rektör ya da rektör yardımcısı başkanlığında bir komisyon kurulması ve bu konuda farkındalığın arttırılması için akademisyenlerin katılımıyla toplantılar düzenlenmesi,
2- Açık erişimdeki dergilerde yayın yapılması ve açık ders malzemesi üretiminin teşvik edilmesi amacıyla Akademik Teşvik Yönetmeliğinde düzenleme yapılması,
3- YÖK tarafından düzenlenecek eğitim toplantılarına üniversitelerin ilgili personelinin katılımının sağlanması,
4- Üniversiteler tarafından yapılan çalışmaların ve akademik arşivlerdeki yayın sayılarının altı aylık periyotlar ile YÖK'ün belirleyeceği yöntem ve formatta rapor edilmesi, ve benzeri girişimlerin başlatılması yer almaktadır.
Bu çalışmalar kapsamında üniversitelerden beklentilerimiz aşağıda belirtilmiştir:
1- Üniversitelerde açık bilim ve açık erişimle ilgili çalışmalardan sorumlu rektör/rektör yardımcısı başkanlığında bir komisyon kurulması ve üniversite içerisinde açık bir ekosistem oluşturulması amacıyla akademisyenler için farkındalık toplantıları düzenlenmesi,
2- Uluslararası standartlarda Açık Akademik Arşiv Sisteminin kurulması,
3- Akademik Arşiv sorumlusu olarak bir kütüphaneci belirlenmesi,
4- YÖK tarafından gönderilecek çerçeve Açık Bilim Politikası temel alınarak üniversitenizin Açık Bilim Politikasının hazırlanması,
5- Akademik Arşiv içeriğine erişimi tekil bir web adresi ile sağlayacak Handle üyeliğinin yapılması,
6- Akademik Arşivlerin uluslararası harmanlama ve listeleme sistemlerine (TAA OAI BASE, OpenDOAR, ROAR, OpenAIRE, ROARMAP, DSpace) kayıt edilmesi,
7- Akademik Arşive kaydı yapılan yazarların ORC-ID'lerinin kayıtlara eklenmesi ORC-ID'si olamayan yazarlara ORC-ID alınmak suretiyle kayıtlara eklenmesi,
8- Akademik Arşivlerin, TÜBİTAK Türkiye Akademik Arşivi ie uluslararası harmanlama sistemlerine uluslararası standartlarda veri sağlaması için OAI-PMH Standartlarına göre veri üretilmesi,
9- Akademik yükseltmede değerlendirilen yayınların akademik arşivde bulunmasının teşvik edilmesi,
10- Kurumsal akademik arşivlerin ivedilikle uluslararası standartlarda işler hale gelmesi için nitelikli insan kaynağı dahil olmak üzere gerekli her türlü desteğin verilmesi.
11- Açık erişimdeki dergilerde yayın yapılmasının ve açık ders malzemesi üretiminin teşvik edilmesi,
12- YÖK tarafından düzenlenecek toplantılara ilgili personelin katılımının sağlanması.
13- Yükseköğretim Bilgi Sistemi (YÖKSİS) üzerinden erişime açılacak olan ve bir örneği bilgilendirme amacıyla ilişikte gönderilen "Kurumsal Akademik Arşiv Bilgi Formu"nun Haziran ve Aralık aylarının son günü itibariyle altı aylık periyodlar halinde doldurulması, gerekmektedir.
Broşür için
tıklayınız.
